Tags

,

An impartial description of Surinam upon the continent of Guiana in America. George Warren. 1667. 

George Warren, een Engelsman, bezocht Suriname toen de kolonie nog in handen van de Engelsen was. In het jaar waarin de Vrede van Breda werd gesloten, 1667, en Suriname geruild werd tegen New York verscheen zijn boek: An impartial description of Surinam upon the continent of Guiana in America. De Nederlandse vertaling die in 1669 verscheen kreeg de titel mee: Een onpartydige beschrijvinge van Surinam, gelegen op het vaste landt van Guiana in Afrika (1669). Hier werd Guiana verward met het Afrikaanse Guinea.


Warren geeft ons, als ooggetuige, een beschrijving van de onmenselijke omstandigheden waaronder de slaven moeten leven. Een zekere empathie kan hem niet ontzegd worden. Warren schrijft:  De slaven worden als honden verkocht. Ze moeten de hele week werken tot zaterdagmiddag. Dan mogen ze op hun kostgrondjes werken om in hun levensonderhoud te voorzien. Eén of twee keer per jaar krijgen ze wat geroosterd vlees als een koe of paard is doodgegaan. Of misschien een stuk verrotte vis. Zo’n miserabel leven drijft sommige slaven er toe te ontsnappen om hun vrijheid te zoeken. En als ze gevaar lopen te worden gevonden slaan zij soms de hand aan zichzelf. Want als ze weer in de macht van hun meesters  komen worden ze aan verschrikkelijke martelingen blootgesteld als afschrikwekkend voorbeeld voor anderen (vertaling ch).

Het werk van Warren is belangrijk omdat het een van de vroegste beschrijvingen is van Suriname. Opvallend is hoe vaak zijn werk door anderen is gebruikt. Adriaan van Berkel (Amerikaansche voyagien – 1695) heeft het grootste deel van zijn werk direct overgeschreven van George Warren. Herlein heeft voor zijn beschrijving over het leven in Suriname weer gretig gebruikt gemaakt van het relaas van Van Berkel. Plagiaat is dus in elk geval net zo oud als Suriname. Zowel de eerste Engelse- als de Nederlandse editie zijn praktisch onvindbaar. En als ze al eens op een veiling opduiken wordt de prijs nogal eens tot boven  de €1000,– opgedreven. Maar nu is een goedkope Amerikaanse print-on-demand editie beschikbaar en  kan iedereen deze dus redelijk eenvoudig verkrijgen.

Carl Haarnack