De Vraagbaak. Almanak voor Suriname (1917).

Tags

Dutch, handel

De Vraagbaak. Almanak voor Suriname 1917. Paramaribo: H. van Ommeren, 1917.

Het jaar 1917 zal in de wereldgeschiedenis voor altijd verbonden blijven met de Russische revolutie. Maar wat gebeurde er in 1917 in Suriname? Wie trok daar in politiek opzicht aan de touwtjes, wie gaven er toen les op de Hendriksschool of wie was toen eigenaar van plantage Mary’s Hope in Coronie? De antwoorden op dit soort vragen, en nog veel meer, vinden de in De Vraagbaak, de Almanak voor Suriname van 1917. Almanakken werden als sinds het einde van de 18^e eeuw uitgegeven. Bijna elk jaar verscheen er één.

Coronie rond 1920

Harry Johan Van Ommeren (1876-1923) was opgeleid als landmeter maar voelde zich meer aangetrokken tot de journalistiek en het boekenvak. Zijn grootmoeder, Elisabeth Merselina Petronella van Ommeren, leefde in slavernij en werd in 1827 gemanimutteerd door Johannes Francois Arnoldus van Ommeren. Harry Johan van Ommeren was behalve eigenaar en hoofdredacteur van het Koloniaal Nieuws- en Advertentieblad ook lid van de Koloniale Staten. En hij was dus ook de uitgever van de Surinaamse Almanak.

De almanak begint met een uiteenzetting van de ligging, de grenzen en de geschiedenis van Suriname. De bevolking van Suriname is zeer schraal, zo lezen we. Het land telde slechts rond de 101.000 zielen. Interessant is dat vermeld wordt dat de bevolking sterk gemengd is en bestaat uit een klein aantal Europeanen en Creolen. Die laatste groep worden gevormd door afstammelingen van de joodse bevolking (Israelieten) en de afstammelingen ‘van de Europeanen en Israelieten in vereeniging met negers en indianen’. De overige bevolking bestaat uit Brits-Indiërs (22.000), Nederlands-Indiërs (Javanen) (8600), ‘negers’, ‘indianen’ en ‘boschnegers’. Dan volgt een opsomming over de economie, over de wetenschappelijk expedities in het binnenland en een uitgebreide verhandelingen over de districten. In het hoofdstuk over de stad Paramaribo wordt per wijk (A t/m F, en dan nog de twee buitenwijken). Iedere wijk heeft een aantal wijkmeesters. Zo is F.A.J. Spong, in Wijk B, wijkmeester van de Gravenstraat, Soldatenstraat, Klipsteenstraat en Heerenstraat. A.M. Samson (Wijk F) is dat o.a. voor de Zwartenhovenbrugstraat, Drambrandersgracht en Rust & Vredestraat.

Alle plantages die nog in bedrijf zijn worden opgesomd: de naam, de naam in het Sranan (‘Negernaam’), grootte, wat er werd verbouwd, hoeveel, de eigenaar, de beheerder, de beheerder en het aantal arbeiders. Hierdoor weten we dus dat D.N. Boldewijn en H.J. Feller toen eigenaar én beheerder waren van Mary’s Hope. De kans is groot dat als uw (over-) grootouders in 1917 in Paramaribo woonden u ze in deze almanak zult vinden. We vinden er namelijk een uitgebreide adreslijst van inwoners met vermelding van hun beroep en adres.

Foto uit de collectie van het Rijksmuseum uit 1909 met opschrift:  ‘Pa in Suriname, Javanen’ (fotograaf anoniem)

Tevens is er een volledige lijst met alle politie-agenten gerangschikt naar hun nummers. Misschien is het laatste deel, bestaande uit advertenties gedrukt op gekleurd papier, het charmanst. Bij M.E.J. van Coblijn kan men terecht voor bouwmaterialen; Johns Simons levert het beste brood en een nieuwe fiets koopt men bij de 1^e Hollandsche rijwielhandel van H. van der Voet in de Watermolenstraat.

Suriname leek in 1917, als we de almanak mogen geloven wel een klein paradijs. Zo weinig mensen in zo’n groot land. Maar een belangrijk deel van de mensen kende grote armoede en leefde onder zeer moeilijke omstandigheden. Met de Vraagbaak van 1917 in de handen krijgen we wel een soort dwarsdoorsnede van de samenleving toen. Daarom zijn deze naslagwerken van grote betekenis voor historici, genealogen en bibliofielen. De almanakken werden doorgaans in Suriname uitgegeven en waren vooral voor binnenlands gebruik. Dit betekende per definitie dat ze in kleine oplagen werden gemaakt. Ze zijn daarom bijzonder zeldzaam en, net als met andere oude boeken geldt, hoe ouder, hoe duurder.

Carl Haarnack

De Bibliotheek van Henk Dijs

De Bibliotheek van Henk Dijs, een groot Surinamist.   

In deze rubriek schrijven we doorgaans over oude boeken die met Suriname te maken hebben. Deze keer wil ik graag stilstaan bij een belangrijke Suriname-bibliotheek en één van de meest gepassioneerde Surinamica-verzamelaars: Henk George Dijs (Paramaribo, 13 april 1961 – Amsterdam, 11 december 2018). Henk werkte als informaticus maar zijn echte passie was zijn enorme bibliotheek. Gedurende een periode van meer dan dertig jaar werkte hij aan het bijeenbrengen van een omvangrijke Surinamica-verzameling die bestond uit boeken, prenten, manuscripten, brieven, foto’s en efemera. Zijn huis was een waar pakhuis vol met boeken. Alles zorgvuldig geconserveerd en gedocumenteerd, met bijna militaire precisie.

Henk in zijn element, als boekverkoper op de Konmakandra van de St. voor Surinaamse Genealogie (2015)

Al in de jaren ’90 kwamen we elkaar vaak tegen in het centrum van Amsterdam. We zochten beide naar nieuwe aanwinsten voor onze boekcollecties en legden min of meer een vast parcours af: het Antiquariaat van Wout Vuyk op de Singel, even verderop Antiquariaat Brinkman, de boekwinkels in de Spuistraat, de antiquariaten in de Rosmarijnsteeg zoals de Friedesche Molen, om de hoek op de Nieuwezijds de chique winkel van Simon Emmering (niet echt om te kopen, want dat konden we ons niet veroorloven, maar wel om ons te verlekkeren aan al het moois), bij de tweedehands boekhandel De Slegte in de Kalverstraat konden we vaak goede zaken doen, dan (op vrijdag) naar de boekenmarkt op het Spui. Iedere boekhandelaar daar kende Henk. De speurtocht ging verder in de Oudemanhuispoort waar je nog wel eens iets voor weinig kon vinden. De winkel van Putman op Rusland puilde altijd zo uit dat zoeken onbegonnen werk leek maar soms had je geluk en kwam er vanonder een stapel knipsels een 19^e eeuws Surinaams drukwerkje tevoorschijn. Een vaste stop was altijd het boekenpaleis van De Kloof op de Kloveniersburgwal, om de hoek was daar Antiquariaat Kok. Vervolgens kon je via de boekwinkels in de Staalstraat doorsteken naar het Waterlooplein. Henk liep deze route vaak talloze malen af.

 

Antiquariaat Brinkman, Singel Amsterdam (foto: Mirjam Schiethart) http://www.photobiblio.nl 

Boekhandelaren hadden het internet toen nog niet ontdekt. Als je wat wilde vinden had je geen keus en moest je wel alle antiquariaten aflopen en de grote boekenmarkten bezoeken. Henk kon met een fonkeling in zijn ogen en een grote glimlach op zijn gezicht je zijn mooie aanwinsten laten zien. Zonder overdrijving kan ik zeggen dat de nieuw verworven trofeeën hem écht gelukkig maakten. Hij wist te vertellen wat er op het gebied van Surinamica bij de boekhandelaren in Amsterdam te vinden was maar ook wat er in  Haarlem, Utrecht, Leiden en Den Haag te krijgen was, ontsnapte niet aan zijn aandacht.

Henk was een actief lid van de Evangelische Broedergemeente in de Amsterdamse Bijlmermeer (‘Wi Eegi Kerki’). Hij was daar ook bijzonder trots op. In de collectie Dijs vond je dan ook bijzondere pareltjes die met de geschiedenis van de Herrnhutters samenhangen zoals een EBG bijbel ‘Dem Tori vo Ouroe Testament so leki wi finni den na ini da Santa Bijbel-boekoe’ (Suriname, 1886). Ook religieuze boeken uit andere geloofsrichtingen werden liefdevol gekoesterd zoals bijvoorbeeld ‘Passie foe Hemel, wan begi boekoe foe den Roomsoe Katholiki Soema’ (Gulpen, 1901). Belangrijke literaire en historische werken uit de Surinaamse bibliotheek ontbraken niet in zijn verzameling. Ik noem bijvoorbeeld Surinaamsche Mengelpoezij van Paul F. Roos (Amsterdam, 1804), Schaduwbeelden uit Suriname door Anna (Amsterdam, 1858), Wolbers’ Geschiedenis van Suriname (Amsterdam, 1861) of Elise, Uit Verre Landen en van Nabij, verhalen voor de jeugd (met daarin het verhaal De Jonge Boschneger. Amsterdam, 1858).

De collectie Dijs was vooral belangrijk vanwege de kleine kwetsbare papieren werkjes, waarvan de economische waarde misschien niet eens in geld viel uit te drukken, de zeldzaamheid echter des te meer. Bijna alle kasten in zijn huis stond vol met blauwe dozen van zuurvrij karton. Hier in zaten, in zuurvrije omslagen gewikkeld, manuscripten, prenten en drukwerk. Zo bezat hij een gedrukt verslag van een vergadering van de Bond van Surinamers in Nederland (voorloper van de Vereniging Ons Suriname) gehouden in het hotel Americain in Amsterdam in 1923. Maar ook een in de drukkerij van Ebenhäzer gedrukt dubbel vel met de EBG-tekst van Leune Tranga van ene Paul Pastnar. Je kunt geen Surinaams tijdschrift of krant verzinnen, hoe klein de oplage misschien ook was,  Henk bezat ze bijna allemaal: de Godsdienstvriend, Soela, Moetete, Teroenga en nog vele anderen. Kranten uit de tijd van voor de afschaffing van de slavernij behoren tot de topstukken. Van Surinaamse dichters en dichteressen zijn er meer dan tweehonderd bundels te vinden. Een aantal met opdracht en gesigneerd door de auteur (bijv. Edgar Cairo).  Van groot historisch belang is de verzameling 18^e eeuwse drukwerken en handschriften; zoals die over plantage Laarwijk en die over plantage St. Eustatius. Daaronder ook een kloek drukwerk uit 1778 over plantage Tout-Lui-Faut en ene Edzart van Burmania van Bakkeveen. Er zijn ook vele bijzondere extracten te vinden uit de Staten Generaal, zoals het verzoek van ‘den vrije Neger Blondin, livrei bediende van Willem van Oldenbarnevelt gen. Tullingh, om met zijn wijf Sabina en hun zoon Cicero niet als slaven geconsidereert te zijn’ (1777). Er waren dozen vol met prenten variërend van Stedman tot Benoit, uit het 19^e Leeskabinet en uit Franse tijdschriften. Topstukken uit zijn prentenverzameling zijn de litho’s gemaakt door Theodore Bray (1818-1887), eigenaar van de cacaoplantage Spieringshoek, van het Surinaamse plantageleven.

Ik ken weinig mensen die zó gedreven waren in het verzamelen van Surinamica als Henk. Hij kende het historisch belang van zijn boeken en prenten als geen ander. Ook door zijn inzet voor de Stichting Surinaamse Genealogie (in het bijzonder het blad Wi Rutu) en Instituut ter Bevordering van de Surinamistiek (IBS) en het tijdschrift Oso, en alle artikelen die hij geschreven heeft,  is hij van grote waarde geweest voor de Surinaamse geschiedkunde. Met zijn kennis en passie voor het verzamelen inspireerde en stimuleerde hij velen. Henk Dijs overleed op 11 december jl. op slechts 57 jarige leeftijd. Een groot Surinamist is niet meer, maar hij leeft voort in zijn boeken.

Carl Haarnack

 

 

 

 

 

 

 

50-jarig jubilé der boeren in Suriname. Julius Muller en C. Hoekstra (1895)

Tags

Dutch

Het 50-jarig jubilé der boeren in Suriname (1845-1895). Julius E. Muller en C. Hoekstra. Paramaribo: B. Heijde, 1895.

De meeste mensen kennen Julius Muller (1846-1902) van de prachtige foto’s die hij in de tweede helft van de 19e eeuw maakte. In 1997 verscheen een boek met zijn foto’s:  Suriname door het oog van Julius Muller : fotografie 1882-1902. Muller werd opgeleid tot landmeter maar toen er in Suriname goud gevonden werd richtte hij zich op de goudwinning. In 1888 werd hij gekozen in de Koloniale Staten in Suriname. Dit boekje, dat Muller maakte ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de ‘boeren’ in Suriname, is de enige publicatie in boekvorm van zijn hand die we kennen. Hij schreef het samen met C. Hoekstra (1852-1911), geboren in Friesland en tussen 1892 en 1907 predikant van de Evangelisch Lutherse Gemeente in Paramaribo. Hoekstra schreef in 1893 de twee coupletten in het Nederlands van het Surinaamse volkslied (Suriname’s trotse stromen).

Familie Loor (collectie Tropenmuseum, 1893)

Het boekje is bescheiden van omvang (het telt slechts 14 pagina’s) maar is wel één van de weinige 19^e eeuwse publicaties over de Nederlandse boerenfamilies die zich vanaf 1845 aan de Saramaccarivier, tegenover Groningen, vestigden. Twee schepen, de Susanna Maria en de Noord-Holland, vervoerden 200 passagiers die tezamen 50 families vormden. De auteurs schrijven dat de ‘boerenkolonisten’ zoveel heerlijks was voorgespiegeld: het Gouvernement zou hun nieuwe woongebied in gereedheid hebben gebracht; goede landbouwgrond, eenvoudige maar nette landhuizen, luchtig gebouwde stallen en ook was er de toezegging dat er gereedschap en vee zou zijn. Vier jaar lang hadden Van den Brandhof , Betting en Copijn aan het kolonisatieplan gewerkt. De naam van de nieuwe woonplek van de boerenfamilies, Voorzorg, leek zeer toepasselijk voor dit omvangrijke project.

Maar toen de boeren van boord gingen was er geen uitbundige ontvangst: er waren slechts 17 hutten waarvan er negen enigzins bewoonbaar waren; de moerasgrond was niet klaargemaakt voor bebouwing én er waren alleen levensmiddelen die door een boot waren aangevoerd, tarweblom, gezouten spek, rijst en zout. Het was, zo schrijven Muller en Hoekstra, dan ook niet verwonderlijk dat binnen veertien dagen ziektes de kop op staken. Behalve de medicijnkist van de scheepsheelmeester van de Noord-Holland waren er geen medische voorzieningen. En er waren nog meer kolonisten uit Nederland onderweg. In korte tijd waren er 189 van de 384 immigranten overleden en bleven er slechts 11 enigszins gezond. Velen keerden gedesillusioneerd terug naar Nederland. Degenen die bleven probeerden zich door alle tegenslagen heen te ploeteren. Van de toegezegde gereedschappen, vee en pluimvee was nauwelijks sprake. Daarboven op trad in het najaar van 1845 een langdurige droogte in waardoor de aanplant van bananen en andere vruchten verloren ging. Toen in 1846 de oogst overvloedig was bleek dat het transport van de producten naar Paramaribo te tijdrovend en te kostbaar was. Verschillende boerenfamilies verlieten Voorzorg en vestigden zich in de buurt van Paramaribo. Gijsbertus Overeem, aangekomen in 1845, verloor in korte tijd zijn beide ouders. Hij trouwde met Hendrika Snippenberg. Zij konden zich na een kort verblijf aan de Boven-Suriname rivier te Rama een boerenbedrijf beginnen aan de Wanicaweg en de Dominékreek. Deze grond, 280 hectaren groot en l’Hermitage genaamd, bevond zich op een uur afstand van de stad. Zij kregen zes kinderen.

Gijsbertus Overeem (collectie Tropenmuseum)

In 1853 werd de kolonie te Voorzorg opgeheven. Het project was natuurlijk een grote mislukking. Toch roepen de auteurs op tot het vieren van de boerenkolonisatie en om een ‘eeresaluut’ te brengen aan ‘het vijftigjarig werken der wakkeren boeren, die zich door eigen kracht zoo ferm hebben staande gehouden’.  Het kleine papieren boekje is een collector’s item. Slechts een paar bibliotheken in Nederland, waaronder de Koninklijke Bibliotheek en de Buku-collectie, beschikken over een exemplaar.

In 2016 publiceerde Karin Sitalsing Boeroes, een familiegeschiedenis van witte Surinamers. Een zeer leesbaar en informatief boek over de geschiedenis van de boerenkolonisten die in 1845 te Voorzorg aankwamen.

Carl Haarnack

 

verder lezen

• André Loor vertelt, Suriname 1850-1950. Paramaribo: VACO, 2013
• Boeroes: een familiegeschiedenis van witte Surinamers. Karin Sitalsing. Amsterdam: Uitgeverij Atlas Contact, 2016.
• De mogelijkheid van landbouw-kolonisatie voor blanken in Suriname.
  Eline Françoise Verkade-Cartier van Dissel (1906-1990). Amsterdam: 1937.

 

Naamboekje Suriname (1771)

Tags

artsenij, genealogie, handel, jurisdiction, kolonisatie

De Hooge Regeering, Minderen Collegien en Bediendens der Collonie van Suriname, nevens een Lyst der Gouverneurs Generaal en Commandeurs, Zedert den Jaare 1683. Te Amsterdam. By Petrus Schouten en Reinier Ottens, Boekverkoopers, 1771.

Van alle boeken uit de Bibliotheca Surinamica is slechts een klein deel in Suriname gedrukt. Het merendeel van de boeken, zeker als we het over de koloniale periode hebben, verscheen in Europa. Uiteraard speelde Amsterdam, ooit één van de eigenaren van de Sociëteit van Suriname én hoofdstad van het Nederlandse rijk, daar bij een belangrijke rol.

Titelblad Naamboekje 1771

 

Deze titel werd ook in Amsterdam gedrukt, in 1771, en maakt onderdeel uit van een convoluut waarin ook lijsten te vinden zijn met namen van de ‘Regeerders der stad Amstelredam’ (Amsterdam, ch), predikanten, professoren van het Atheneum Illustre, leden van de Admiraliteit en nog veel meer.

Gildebrief van het Amsterdamse Boekverkopers, Boekdrukkers en Kunstverkopersgilde 1764 (detail). Collectie Rijksmuseum.

Voor ons is het natuurlijk vooral interessant om te kijken wie er in Suriname de dienst uitmaakten en wie er toe deden. Allereerst is er een lijst opgenomen van alle Gouverneurs Generaals die ‘over de Provincie van Suriname hebben geregeert t’zedert den Jaare 1683’. Daar vinden we uiteraard bekende namen als Cornelis van Aerssen van Sommelsdijk (de eerst gouverneur van Suriname), Jan Jacob Mauricius en Jan Nepveu. De laatste was op het moment van publicatie gouverneur. Bernard Texier, waarover we op deze site eerder schreven, was toen Raad-Fiscaal. Als Raad van Politie en Criminele Justitie wordt o.a. genoemd Willem Bedloo (1685-1738). Zowel Bedloo en Mauricius waren eens de eigenaar van de beroemde Quassie van Timotibo (ca. 1692-1787), die een dubbelrol speelde in de strijd tegen de marrons en het koloniale gezag. Aan de hand van alle namen van de koloniale elite kan zo een belangrijk deel van de geschiedenis verteld worden.

Quassie van Timotibo (ca. 1692 – 1787)

Hoewel dit boekje bijna 250 jaar geleden verscheen vinden we er tal van namen die we ook nu nog steeds in Suriname aantreffen. Zo vinden we als Raad van Civiele Justitie L. Oostendorp, bij het Subalterne College (voor kleine zaken) vinden we T.F. Wolff, Wolphert Jacob Beeldsnyder Matroos was er secretaris, Jan Emmanuel Vieyra was klerk bij het Hof van Politie, Isaac Nassy was jurator en J.C. Lobbrecht werkte op het Comptoir van Modique Lasten. Als artsen waren o.a. Jacob Levy, J. Emanuels en ene De Vries aangesteld. Als ‘Solliciteurs’ van het College van Commissarissen vinden we Balthazar Comvalius, Joseph Bueno de Mesquita en Jan Leysner. De lijst van namen is te lang om volledig weer te geven. Maar veel echte Surinaamse familienamen als Calicher, Marcus, Labadie, Westmaas, Abercrombie, Kuhn, Esser, Clemen, Robles de Medina, Davilar etc. zijn er allemaal in terug te vinden.

Boven aanzicht Naamboekje (1771)

Dit is nu zo’n boekje waar niet alleen Surinamica-verzamelaars maar ook genealogen of mensen die overwegen hun familiegeschiedenis te gaan uitzoeken, van gaan watertanden. Tegelijkertijd leert het ons ook een wijze les: bijna alle Afro-Surinamers (marrons daargelaten) stammen af van slaven maar tegelijkertijd hebben we ook bijna allemaal voorouders die tot de koloniale elite behoorden.

Carl Haarnack

Zie ook:

Reglement van Orde Bernard Texier

Over Quassie en het Quassiehout

Omslag Naamboekje (1771)

Surinaamsche Almanak voor het jaar 1832

Tags

Dutch, kolonisatie, plantages, tijdschriften

Surinaamsche Almanak voor het jaar 1832. Departement Paramaribo der Maatschappij Tot Nut van ’t Algemeen. Amsterdam: C.G. Sulpke, 1831.

Voor degenen die belangstelling hebben voor de geschiedenis van Suriname of voor de geschiedenis van bepaalde ‘Surinaamse’ families is het grasduinen in een Surinaamsche Almanak een waar feest. Voor zover we weten verscheen de eerste Surinaamse almanak in 1789: Surinaamsche Almanach op het jaar onzes Heere Jesu Christi. Anno 1789. Het werd uitgegeven door W.H. Poppelmann in Paramaribo. Tot het jaar 1955 verschenen deze almanakken die gedurende deze periode door verschillende uitgevers werden gebracht en onder verschillende namen. Deze laatste almanak werd onder de naam De Vraagbaak. Almanak voor Suriname 1955 samengesteld door A. van Eyck en uitgegeven door de firma Radhakishun & Co. in Paramaribo.

Houtgrond de Vier Kinderen (Surinaamsche Almanak 1832)

De inhoud van de verschillende gidsen bleef gedurende de periode van 165 jaar eigenlijk verrassend constant. Een almanak is niets anders dan een jaarboekje (elk jaar verscheen er dus één) waarin allerlei informatie werd opgenomen over de bestuurders van de kolonie, over wie er in dat jaar belangrijke functies bekleedden bijvoorbeeld als ambtenaar, arts, apotheker of onderwijzer. Daarnaast zijn er lijsten te vinden van plantages, hun eigenaren, de directeur en administrateur, het aantal slaven en de gewassen die verbouwd werden. Als u meer wilt weten over uw familiegeschiedenis of de plantage waar één van uw voorouders werkte dan is de almanak een prima begin. Bijzonder interessant zijn ook de advertenties die in veel almanakken te vinden zijn. Ze geven een interessant inkijkje in het alledaagse leven van lang vervlogen tijden.

Laten we er eens een willekeurige almanak pakken en nader onderzoeken: het jaar 1832. Deze almanak werd uitgegeven door het Departement Paramaribo der Maatschappij Tot Nut van ’t Algemeen. De almanak begint met een frontispice van de Houtgrond Vier Kinderen. Deze grond ligt in het Paragebied, aan de linkeroever van de Tawaycoera-kreek. We zien de directeurswoning met overdekte galerij, rechts de woning van de blank-officier, links de timmer- en houtloods en verder nog het botenhuis. De tekening werd gemaakt door N. Box. Behalve de plichtmatige opsomming van de leden van het Koninklijk Huis der Nederlanden bevat de almanak een schat aan informatie over Suriname in het jaar 1832. Zo was Lammens president van het Hof van Civile en Criminele justitie. Andere leden van het Hof waren Trompert, Fiers Smeding, Marchant, Penard en Gollenstede. Er bestond toen in Paramaribo een gemeentebestuur. Daarin waren o.a. actief Slengarde (president), Box, Weissenbruch, Sanches, De la Parra en Zaal. Ook in de lijst van wijkmeesters vinden we namen terug die vandaag de dag nog in Suriname voor komen: Nunes, Flu, Hartman en Abrahamsz. En bij de vroedvrouwen komen we namen tegen die zo passen bij de slaventijd: Constantia van Daphina van Rocheteau. De opbouw van de naam verraad een slavenherkomst (was Constantia een vrijgelaten slavin die eigendom van een andere gemanumitteerde slavin?). Hetzelfde geldt voor de vroedvrouwen Adjuba van Lemmers en Ester Lucretia van Lobo.

Gelukkig zijn de bijna alle almanakken nu gedigitaliseerd.  Via de website van de Digitale Bibliotheek Nederland ligt er een schat aan historisch materiaal op u te wachten. Ongetwijfeld vindt u hier één of meerdere van uw familieleden:  http://www.dbnl.org/titels/titels_suriname_almanak.php

Surinaamsche Almanak 1903

Maar voor de echte boekverzamelaar en de bibliofiel gaat er niets boven het bezit van een echte originele Surinaamsche Almanak. De mooie ‘blind stamped’ bandjes van de laat 19e eeuwse/ begin 20e eeuwse almanakken met goudopdruk zijn een lust voor het oog. De almanakken zijn bijzonder zeldzaam (vooral die uit de eerste helft van de 19e eeuw). Ze verschenen maar in kleine oplagen en het tropische klimaat in Suriname heeft er voor gezorgd dat maar weinig exemplaren bewaard zijn gebleven. Zoekt u een bepaalde Almanak? Mail voor meer informatie gerust naar: surinamica@gmail.com

Carl Haarnack

Surinaamsche Almanak voor het jaar 1841

Surinaamsche Almanak voor het jaar 1907.